Op 15 juni vond bij Libra Revalidatie & Audiologie in Tilburg de jaarlijkse bestuurdersbijeenkomst van Green Deal Zorg Regio Hart van Brabant plaats. Naast informatie en inspiratie stond de vraag centraal: hoe kunnen we een vervolg geven aan deze Green Deal voor het versnellen van verduurzaming bij zorgorganisaties? De bestuurders zijn positief gestemd over verdere samenwerking, waarbij wordt ingezet op concrete projecten en meerwaarde voor de regio.
De huidige tweede Green Deal Zorg is een afspraak tussen vele partijen in Midden-Brabant. Tien zorginstellingen: Thebe, Het Laar, Sterk Huis, Amarant, Mijzo, GGz Breeburg, Prisma, Libra, Residentie Molenwijck en De Wever. En negen Regio Hart van Brabant-gemeenten, Milieuplatform Zorg (MPZ), Omgevingsdienst Midden- en West-Brabant (OMBW), BOM en Midpoint Brabant. De tweede Green Deal is gestart in januari 2021 en loopt tot en met januari 2024.
Goed op weg
In de Green Deal Zorg hebben de betrokken partijen afspraken gemaakt om versneld te verduurzamen. Zo zijn alle instellingen bezig met het behalen van een bronzen certificering op de Milieuthermometer zorg en de monitoring van CO2-uitstoot. De instellingen zijn goed op weg om de doelstellingen te behalen. Naar verwachting hebben aan het einde van de Green Deal zeker acht instellingen de certificering op al hun locaties behaald. De twee instellingen hebben inmiddels zelfs al zilver en goud.
CO2-routekaart
Willemien Troelstra van Stimular gaf bij de bijeenkomst een toelichting op de stand van zaken van de CO2-footprint en de CO2-routekaart bij de tien zorgorganisaties, met een terugblik en een vooruitblik tot 2050. De landelijke doelstelling is een afname van de CO2-uitstoot met 50% in 2030 en 95% in 2050 ten opzichte van 2018.
Terugkijkend, op basis van de echte verbruiken, hebben de zorgorganisaties het gezamenlijke CO2-doel voor 2022 gehaald, met een tikje hulp door het warme weer. Vooruitkijkend, op basis van plannen, tonen de routekaarten een flinke CO2-reductie, maar het landelijke doel van 50% reductie voor 2030 ligt nog niet voor het grijpen en ook de uitdaging voor 2050 blijft groot. Voor het behalen van de doelstellingen gebruiken alle instellingen dezelfde instrumenten. Ze kunnen elkaar zo helpen door resultaten te vergelijken en bespreken. Zij krijgen hierbij begeleiding van stichting Stimular. De bestuurders wisselden van gedachten over hoe een Green Deal 3.0 kan bijdragen aan het bereiken van de doelen.
Enorm bereik
Veronique Berendsen, projectleider Energietransitie bij Midpoint Brabant, benadrukte dat de tien zorginstellingen van deze Green Deal bij elkaar maar liefst 209 locaties hebben in Midden-Brabant. Veronique: “Dit is echt een enorm bereik. Zowel voor het verhogen van het bewustzijn van cliënten, medewerkers en mensen in hun omgeving als voor de CO2-reductie in de regio. De samenwerking en kennisuitwisseling binnen de Green Deal heeft zeker gezorgd voor versnelling van verduurzaming voor de groep als geheel. We vinden het wiel niet zelf uit, maar versterken elkaar juist.”
Inspiratie
Naast ‘harde’ afspraken hebben de organisaties twee maal per jaar een kennisbijeenkomst waarin diverse duurzame thema’s aan de orde gekomen. Zij delen kennis en voorbeelden, stellen vragen en inspireren elkaar: van het verduurzamen van gebouwen tot het omlaag zetten van de thermostaat naar 19 graden, duurzame mobiliteit en motiveren van medewerkers en cliënten. De Regio Hart van Brabant-gemeenten, MPZ, OMWB, BOM en Midpoint Brabant helpen daarnaast met het versnellen van processen, kennisdeling en oplossen van knelpunten.
Landelijke Green Deal
In de bijeenkomst gaf Adriaan van Engelen, directeur van MilieuPlatform Zorgsector en Stichting Stimular, een toelichting op de Landelijke Green Deal en wetgeving. De onlangs gestarte Landelijke Green Deal Zorg 3.0 is een goede richtlijn voor zorginstellingen. Deze kan als uitgangspunt dienen voor een vervolg op een regionale Green Deal. De Landelijke Green Deal gaat verder met nieuwe thema’s als eiwittransitie, circulair inkopen, scholing en medicijnen. Voor organisaties wordt de CO2-routekaart steeds belangrijker, vanwege de wettelijke Informatieplicht, de EED-energieaudit en de vraag van zorgkantoren.
Adriaan: “Waar we met de Landelijke Green Deal sturing geven, kan de regionale Green Deal juist pilots stimuleren en praktijkkennis naar voren brengen. Een mooie combi dus. De wetgeving voor energietransitie scherpt de komende jaren fors aan. Regionaal samenwerken helpt om hierop voorbereid te zijn.”
Gezond leven vraagt om een gezonde planeet
Suzanne Bentvelzen was door omstandigheden verhinderd als spreekster bij de bijeenkomst. Zij is bestuurder van Aveleijn en ambassadeur van de Landelijke Green Deal. Susanne had haar onderwerp al schriftelijk toegelicht: hoe kan de Green Deal helpen om te komen tot een programma? Ze benadrukt de noodzaak van gedragsverandering en bestuurlijk commitment. “De zorgsector is verantwoordelijk voor ongeveer 7% van de klimaatbelasting door CO2 uitstoot en veroorzaakt enorme afvalbergen. Om als mens gezond te blijven, hebben we een gezonde planeet nodig. De zorgbranche heeft een maatschappelijke opdracht om hierop in te zetten.”
Samenwerken
Tot slot vertelde Veronique namens Susanne over het inspirerende duurzaamheidsprogramma van Aveleijn. Hierin neemt bewustzijn een belangrijke plek in. Het programma is niet puur gericht op regelgeving en technische oplossingen, maar stelt juist mensen centraal. Door ze écht te raken met het thema, zijn ze sneller intrinsiek gemotiveerd. Aveleijn tipt om de samenwerking op te zoeken. Met onderwijs, om met studenten te discussiëren over onderwerpen als hittestress. Met circulaire partners in de dagbesteding, over items als hergebruik van producten. En met woningcorporaties en projectontwikkelaars, om het vastgoed te verduurzamen.
Het motto van de Green Deal Zorg is dan ook: samen optrekken om door te pakken, onduidelijkheden weg te nemen en impact te maken. Op verzoek van het bestuur gaat Midpoint Brabant samen met de kennisgroep de mogelijkheden voor een vervolg op de Green Deal verder uitwerken.
Voor meer informatie kun je contact opnemen met Veronique Berendsen, projectmanager Energietransitie Midpoint Brabant: veroniqueberendsen@midpointbrabant.nl.