Door de communicatie tussen slimme verkeerslichten en voertuigen hebben vrachtwagens, indien de situatie het toelaat, een streepje voor op andere weggebruikers. Ze hoeven minder te stoppen en op te trekken, waardoor de doorstroming en de verkeersveiligheid verbetert. De iVRI’s dragen bij aan een lager brandstofverbruik, minder CO2-uitstoot en een betere luchtkwaliteit. De aanpak sluit aan bij het beleid van de gemeente Tilburg om het vrachtverkeer via de rondweg te laten rijden in plaats van dwars door de stad. Met deze effectmeting is in beeld gebracht wat nu echt in de praktijk de voordelen van iVRI’s zijn voor de transporteur.
Koppeling app met verkeerslichten
Hoe werkte de test dan precies? Technisch projectleider Arjan Bezemer (C-ITS Advies) licht toe: “In de vrachtwagens is het Fleet Management Systeem Logi-app gekoppeld aan de Vehicle-to-X (V2X) cloud van Yunex Traffic. Met V2X staat Yunex Traffic garant voor het verwerken, verrijken en distribueren van verkeersdata naar de weggebruiker via de smartphone, boardcomputer of trackingsysteem. Zo ook de verkeersdata van de intelligente verkeerslichten van de 21 kruispunten op de N260 en N261 in Tilburg. Conform het beleid van de gemeente krijgt het recht doorgaande verkeer op de kruispunten meer prioriteit. We hebben metingen en analyses gedaan waarbij de verkeerslichten gedurende een maand twee weken met- en twee weken zonder prioriteit voor vrachtwagens regelden Op basis van deze data hebben we een analyse gemaakt waarbij op basis van de snelheid en stops de CO2-uitstoot en het brandstofverbruik zijn gecheckt. En tot slot hebben we een enquête gehouden over wat de chauffeurs er zelf van vinden.”
Navigatie moet wel aanstaan
De vraag is hoe de test is verlopen. Arjan: “Om vrachtwagenprioriteit te laten werken moeten de chauffeurs natuurlijk de navigatie aan hebben staan, anders weten de verkeerslichten niet waar het voertuig naar toe gaat en dan krijgt het voertuig dus ook geen prioriteit. Uit de data-analyse blijkt echter dat dat niet altijd het geval was. Vooral niet op de weg terug naar het eigen bedrijf, want daar kennen de chauffeurs de weg wel. Prioriteit voor vrachtwagens bij intelligente verkeerslichten werkt als een soort vraag- en antwoordspel tussen het systeem in het voertuig en de verkeerslichten. De Logi-app vraagt ‘ik wil groen op de doorgaande richting bij kruispunt X’. De software in de verkeerslichten bepaalt of dat kan zonder al te veel wachttijd voor het overige verkeer en antwoordt ‘prioriteit toegekend; het duurt zoveel seconden voordat het groen wordt’.
Arjan vervolgt: “De vrachtwagenprioriteit werkt het beste in de daluren. Tijdens spitsuren is het namelijk vaak te druk om prioriteit te krijgen. Transportbedrijven proberen overigens sowieso de spits zoveel mogelijk te vermijden. Uiteindelijk levert het rijden met prioriteit geld en tijd op. Ook rijdt het comfortabeler voor de chauffeur, want hij of zij hoeft minder op te trekken en af te remmen. Uit de analyse blijkt dat bij de 1-meting (met prioriteit aan) het percentage stops 32 procent lager was dan bij de 0-meting (met prioriteit uit).”
“Om het succesvol toe te passen, moet je de chauffeurs hierin serieus begeleiden. En natuurlijk moeten de verkeerslichten steeds goed werken. Het hangt ook van de verkeersdrukte af bij welke verkeerslichten de doorstroming het meest soepel verloopt.”
Overwegend positief
En wat vinden de chauffeurs zelf van dit experiment? 59 procent geeft aan de prioriteit bij de verkeerslichten nuttig te vinden. Slechts 5 procent vindt de prioriteitsdienst niet nuttig. Een veelgehoorde reactie van de chauffeurs: “Het is wennen om mee te rijden. Als je eenmaal weet hoe het werkt, geeft het rijcomfort.” Verschillende chauffeurs hebben kanttekeningen gezet bij het tonen van de afteller tot groen. En dan met name over de afleiding die het geeft. Sommigen willen liever geen verkeerslichteninformatie zien, zodat ze de volledige aandacht op de situatie op de weg kunnen houden.
Huib Claassen, operationeel manager Claassen Logistics: “Onze ervaringen zijn overwegend positief. Niet alleen omdat onze vrachtwagens prioriteit krijgen bij verkeersstromen, maar ook vanwege de tijdige melding of dit wel of niet mogelijk is. Zo weten de chauffeurs waar ze op kunnen rekenen. Daarnaast ervaren ze meer rust tijdens het rijden. De real-time informatie vergroot de voorspelbaarheid onderweg. Het helpt de chauffeurs beter te anticiperen; ze krijgen minder vaak te maken met onverwachte omstandigheden. Bovendien rijden ze veiliger, zuiniger én met meer comfort.”
Op grotere schaal
Hoe nu verder? Arjan: “Het systeem is geschikt om op grotere schaal toe te passen. Zeker ook omdat er naast Logi-app ook nog acht andere Fleet Management Systeem leveranciers een werkende koppeling hebben met de slimme verkeerslichten. De in-truck koppeling is namelijk onderdeel van het landelijke programma Connected Transport Corridors. Naast de verkeerslichtentoepassing wordt hiermee ook andere nuttige verkeersinformatie getoond aan de chauffeur. Denk hierbij aan in-truck waarschuwingen bij incidenten en omleidingen om milieuzones of bij wegwerkzaamheden.”
“Zeker voor de in-truck koppeling met verkeerslichten is er wel meer aandacht nodig voor monitoren en oplossen van technisch storingen bij zowel de verkeerslichten als het Fleet Management Systeem in de vrachtwagen. Essentieel voor het krijgen van prioriteit is dat de route-navigatie aan moet staan. Die zou je ook automatisch kunnen instellen. En natuurlijk moet je ook de neveneffecten op andere richtingen meenemen bij beslissingen.”
Tilburg innoveert
Hans van Mook, beleidsadviseur Mobiliteit gemeente Tilburg: “Uiteindelijk moeten de iVRI’s bijdragen aan de ambitie om de mobiliteit in Tilburg slimmer, schoner en veiliger te maken. Tilburg innoveert op het gebied van verkeerstechnologieën. Hiermee kunnen we bepaalde doelgroepen voorrang geven, waaronder nood- en hulpdiensten, openbaar vervoer, fietskolonnes en dus ook vrachtverkeer. Dit draagt bij aan het comfort, de verkeersveiligheid en de leefbaarheid in onze stad. Voor onze inwoners is het daarom van belang dat we innoveren op dit gebied. Voor logistieke bedrijven langs onze rondweg zijn deze innovaties van positieve invloed op de efficiency van de transportketen. Dat maakt Tilburg een aantrekkelijke stad om als logistiek bedrijf te vestigen. Dit heeft weer een economisch belang voor de stad.”
Ook maatschappelijke effecten
De toepassing van de iVRI’s past goed in het programma van Midpoint Brabant Smart Logistics.
“Wij bekijken innovatie niet alleen vanuit technologische vooruitgang. Wij zoeken heel nadrukkelijk naar samenhang met maatschappelijke zaken als duurzaamheid, ontwikkeling van de arbeidsmarkt en een mooie en goed leefbare omgeving. Daar is dit een prachtig voorbeeld van”, aldus Twan van Lankveld, programmamanager Midpoint Brabant Smart Logistics. “We willen het aantal gebruikers dan ook graag opschalen”.
Slimme verkeerslichten functioneren ook op andere trajecten, waaronder bij de bloemenveiling in Aalsmeer, op de Rotterdamse Maasvlakte en in het Belgische Turnhout. Qua schaalgrootte is de test in Tilburg uniek. Arjan: “Als dit project met vrachtwagens succesvol is, gaat de gemeente Tilburg ook bekijken of eenzelfde aanpak kan worden toegepast voor andere doelgroepen.”
Interesse om mee te doen?
Heeft jouw logistieke bedrijf belangstelling om gebruik te maken van slimme verkeerslichten? Neem dan contact op met Twan van Lankveld, 06 – 30 05 06 46, twanvanlankveld@midpointbrabant.nl.
De gemeente Tilburg werkt hierin samen met SmartwayZ.NL, Logi-app, Yunex Traffic, C-ITS Advies, Claassen Logistics en Midpoint Brabant.
