Energietransitie vereist samenwerking in Waalwijk

Dit is een publicatie van Waalwijk CO2 vrij

Vrijdag 13 oktober vond bij Rabobank De Langstraat een goed bezochte informatiesessie plaats over netcongestie. De bijeenkomst werd georganiseerd door Stichting Waalwijk CO₂ vrij en het Waalwijks Bedrijvenplatform. Naast netbeheerder Enexis waren er sprekers namens Groendus en Midpoint Brabant. Een belangrijke afdronk van de middag is dat we meer moeten samenwerken willen we ook in de komende jaren kunnen beschikken over voldoende energie. Want als gevolg van de energietransitie is dit geen vanzelfsprekendheid meer.

Als start van de bijeenkomst gaf Enexis een uitgebreide toelichting over de situatie in onze regio als gevolg van netcongestie. De energietransitie in Nederland is in volle gang. De afgelopen jaren heeft een versnelling plaatsgevonden in decentrale opwek en elektrificatie van de energievoorziening. Dat is een mooie ontwikkeling, maar zorgt ook voor uitdagingen, met name in de capaciteit van het elektriciteitsnet. Inmiddels ontstaat in steeds meer regio’s in Nederland netcongestie met als gevolg acute capaciteitsproblemen op het elektriciteitsnet. Bedrijven met een grootverbruikersaansluiting (>3x80A) die een nieuwe of zwaardere aansluiting nodig hebben, of meer transportvermogen willen, komen steeds vaker op een wachtlijst.

De belangrijkste oplossing om netcongestie tegen te gaan is netverzwaring. Daar zet Enexis vol op in. Zoals Arno Uijlenhoet van Enexis het verwoordde: ‘Tennet en wij richten ons de komende jaren vooral op het uitbreiden van het net, onder het motto bouwen, bouwen, bouwen’. Zo zal Enexis de komende jaren duizenden kilometers nieuwe kabels in de grond leggen, plaatst Enexis nieuwe netstations en gaan zij het huidige elektriciteitsnet stapsgewijs efficiënter gebruiken. Echter de aanleg van nieuwe aansluitingen voor zowel afname als teruglevering duurt lang: soms wel 5 tot 10 jaar voor grootverbruikers. Veel ondernemers hebben die tijd niet.

Capaciteit delen
Frank Mak, expert energyhubs bij Groendus, presenteerde vervolgens de uitkomsten van de pilot energiehandelsplatform die recent is afgrond op bedrijventerrein Haven. Op basis van kwartierwaarden van zeven pilotbedrijven heeft Groendus een analyse gemaakt van het huidige capaciteit- en energiegebruik van deze bedrijven en hebben zij een verkenning gedaan van lokale collectieve oplossingsrichtingen middels de inzet van een GTO en een energiehandelsplatform. De huidige beschikbare ruimte voor afname van elektriciteit is niet voldoende voor bedrijven om aan hun toekomstplannen te voldoen en levert voor twee bedrijven nu al problemen op. Wat betreft opwek wil elk bedrijf groeien, maar het uitbreiden van teruglevercapaciteit is een groot probleem. Als de pilotbedrijven zouden samenwerken op basis van een GTO wordt de maximale belasting lager. Het stapelen van verbruik van de zeven pilotbedrijven levert een maximale belasting van 58% (huidig) tot 66% (inclusief uitbreidingsplannen). Hiermee kunnen de zeven bedrijven hun uitbreidingplannen realiseren.

Voor teruglevering is het plaatje minder gunstig. De voorgenomen plannen met betrekking tot extra opwek leiden ook bij samenwerking tot problemen. Alternatieven hierop zijn sturing van afnemers in hun verbruiksprofiel, opslag in batterijen of het betrekken van bedrijven buiten de pilotgroep die nog wel ruimte hebben in de teruglevercapaciteit. Daarop deed Eric de Jong van gemeente Waalwijk een oproep aan de aanwezigen: ‘Ondernemers, wilt u capaciteit delen op basis van een GTO, pak het dan samen op! Wij, Parkmanagement, Stichting Waalwijk CO₂ vrij, gemeente Waalwijk en netbeheerder Enexis gaan dat faciliteren. U kunt uw interesse kenbaar maken via forms.office.com of scan de QR-code.’

Kansen voor waterstof
Laatste spreker in de rij was Frank de Bruijn van Midpoint Brabant. Hij gaf zijn visie op waterstof als vervanging van aardgas. Hij ziet de inzet van waterstof vooral in de procesindustrie, waar hoge temperaturen zijn vereist en in het zwaar wegtransport. De komst van de Delta Rhine Corridor biedt volgens Frank een uitgelezen kans voor de regio Waalwijk. Dit is een waterstoftransportleiding die zal gaan lopen vanaf Europoort via Moerdijk naar Oosterhout, Dongen, Tilburg en uiteindelijk naar Chemelot en Duitsland. Een aftakking naar Waalwijk is een reële optie en zal hiermee de netcongestie voor de regio verkleinen en de energietransitie versnellen. Voor de inzet van waterstof zijn nu meerdere subsidies beschikbaar, kijk hiervoor op RVO.nl. Indien ondernemers uit de regio Waalwijk waterstof willen gaan gebruiken, is het van belang dat zij de aansluiting op de DRC ondersteunen.

Frank sloot zijn presentatie daarom af met een oproep om hierbij samen op te trekken: ‘Voor het realiseren van een aftakking naar de regio Waalwijk is een positieve businesscase voor de regio een vereiste en dit vraagt om vraagbundeling. Meldt u zich hiervoor aan via frankdebruijn@midpointbrabant.nl.’