In Midden-Brabant werken gemeenten, provincie, waterschappen aan een Regionale Energie- en Klimaatstrategie (REKS). Hierin staan plannen voor het grootschalig opwekken van duurzame energie, aardgasloze vormen van warmtewinning en klimaatadaptatie. Het conceptbod REKS is inmiddels op regioniveau vastgesteld. De inhoud ervan heeft ook gevolgen voor ondernemers in de regio Hart van Brabant en projecten van Midpoint Brabant. Bijvoorbeeld voor het plaatsen van zonnepanelen op bedrijfsdaken, (financiële) participatievormen bij windenergie of het gebruiken en afvoeren van restwarmte uit fabrieken.
De instemming op regioniveau vormt de start voor de lokale besluitvorming door de colleges van de betrokken gemeenten, gedeputeerde staten en de dagelijkse besturen van de waterschappen. Het proces zal lopen tot medio juni 2020, waarna het conceptbod in juli wordt ingediend bij het Rijk.
Het volledige conceptbod-REKS is hier te lezen.
Elektriciteit, warmte en klimaat
Het conceptbod-REKS vormt de regionale vertaling van de nationale afspraken uit het Klimaatakkoord. Zo komen in het bod onder meer de zoekgebieden voor duurzame opwek van energie, een Regionale Structuur Warmte (RSW), een aanpak voor klimaatadaptatie en handreiking voor zonnevelden in het buitengebied terug.
Verder is in het bod nadrukkelijk aandacht voor de inwoners, die mee moeten kunnen profiteren van de energietransitie. Participatie wordt hierin gezien als voorwaarde voor draagvlak, ook op lange termijn. Volgens Gerard Bruijniks, voorzitter van de stuurgroep REKS, is de regio er met de REKS in geslaagd “een gebiedseigen energiemix te ontwikkelen, die recht doet aan de kwaliteit van het landschap en waar de inwoners van de regio zich mee kunnen identificeren en associëren”.
Breed draagvlak
Bij het opstellen van de REKS waren naast de gemeenten, provincie en waterschappen ook andere partijen betrokken. Zo werden lokale energiecoöperaties, woningcorporaties, netbeheerder Enexis, landschapsarchitecten, natuur- en milieuorganisaties en bedrijven gevraagd een bijdrage te leveren aan de strategie. Ook inwoners hebben een belangrijke rol binnen de REKS. Zodra de kaders van de REKS bekend zijn, geven de gemeenten hier op hun eigen manier invulling in. Dat kan door inwoners te informeren, maar ook door hen actief te betrekken of laten participeren.
De natuurorganisaties, die ook zijn vertegenwoordigd in de stuurgroep, staan achter het bod maar vinden de handreiking grootschalige zon nog niet voldoende. Omdat de handreiking nu al integraal wordt meegenomen in het conceptbod, konden de natuurorganisaties niet instemmen met het bod. Het komende half jaar wordt daarom gekeken of deze in overleg met alle betrokkenen nog kan worden aangescherpt, zodat ook zij zich kunnen vinden in de volledige REKS.
Regionale strategie, lokale besluitvorming
Met deze plannen is een belangrijke stap gezet naar het definitieve bod, dat volgend jaar wordt ingediend bij het Rijk en moet worden goedgekeurd door de gemeenteraden in alle gemeenten (in tegenstelling tot het conceptbod, dat een collegebesluit vergt). Toch zijn de raadsleden de afgelopen maanden al betrokken bij de REKS (bijvoorbeeld tijdens de Radenavond van 12 februari jl.) en wordt het conceptbod de komende maanden ook besproken met de raadsleden.
Ondanks dat lokaal ingestemd moet worden met de plannen, is de strategie op regionaal niveau ontwikkeld en hebben gemeenten afgesproken hierbij als één gemeente te acteren en te besluiten. De achterliggende gedachte is dat geen twee plekken in de regio hetzelfde zijn, en dat niet elke gemeente dezelfde mogelijkheden (en wensen) heeft voor verduurzaming. Duurzaamheid en klimaat houden echter niet op bij de gemeentegrens. Door samen te werken en elkaar te helpen, kan elke gemeente een steentje bijdragen aan de energie- en klimaatopgave. Bovendien kunnen zo de beste keuzes worden gemaakt voor mens, dier en milieu.
Vervolgproces
Aan het conceptbod REKS is meer dan een jaar werk vooraf gegaan. Paul van Dijk, procesregisseur REKS: “Het is een resultaat waar we allemaal trots op mogen zijn. Onder flinke tijdsdruk is het gelukt om een goed en gedragen bod neer te leggen. De bestuurders zijn ook zeer te spreken over de voorbereiding en de flexibiliteit die iedereen heeft getoond om dit product op tijd op te leveren. Kortom, complimenten aan iedereen die hier het afgelopen jaar bij betrokken is geweest.”
De komende tijd start de lokale besluitvorming en wordt het concept-bod besproken binnen de gemeenten. In juni wordt het conceptbod ingediend bij het Rijk en start de doorrekening van alle RE(K)S’en door het Planbureau voor de Leefomgeving. Medio oktober is vervolgens bekend of er een restvraag is en kan het conceptbod eventueel worden aangepast, zodat in maart 2021 het definitieve bod REKS bekend is. Dan start ook de verwerking van de REKS in het omgevingsbeleid.
Meer weten?
Neem contact op met Paul van Dijk, procesregisseur REKS namens Regio Hart van Brabant: paul.van.dijk@tilburg.nl . Zie ook de webpagina van Regio Hart van Brabant.